Cuốn sách Mi Tiên Vấn Đáp (tên gốc Milindapanha) được dịch bởi Hòa thượng Giới Nghiêm (Maha Thera Thita Silo). Đây là một tác phẩm quý giá trong văn học Phật giáo, nằm trong bộ kinh Milindapanha. Dưới đây là một số thông tin về cuốn sách:
Nội dung:
- Mi Tiên Vấn Đáp kể lại cuộc đối thoại giữa vua Minida và tỳ kheo Nàgasena.
- Những câu hỏi trong cuốn sách đa dạng, sắc bén, và lời giải đáp thâm sâu, quảng kiến, lợi tuệ. Nhiều khi chỉ là những ví dụ cụ thể, bình dân, rất bổ ích cho các nhà học giả, người nghiên cứu và sự học Phật của các hàng hậu tấn.
Tác giả:
- Hòa thượng Giới Nghiêm là một nhà trí thức và thiền sư nổi tiếng trong Phật giáo.
- Cuốn sách này là một phần của công trình dịch thuật và giải thích của ông về bộ kinh Milindapanha.
Ý nghĩa:
- Mi Tiên Vấn Đáp không chỉ là một tác phẩm hấp dẫn mà còn chứa đựng những tri thức quý báu về Phật giáo và triết học.
- Đối thoại giữa vua Minida và tỳ kheo Nàgasena giúp độc giả suy ngẫm về cuộc sống và con đường hành trình của mình
TIỂU SỬ HÒA THƯỢNG GIỚI NGHIÊM (THITASÌLA MAHATHERA) (1921 - 1984)
LỜI NÓI ĐẦU
CHƯƠNG MỤC
I. PHẦN DẪN NHẬP
01. Ngoại thuyết (Bàhirakathà)
02. Câu chuyện liên quan trong tiền kiếp (Pubbapa yoga)
II. NỘI DUNG MI-TIEN VẤN ĐÁP (gồm 244 câu hỏi)
01. Danh
02. Con số hạ lạp
03. Đàm thoại như một Trí giả hay như một Vương giả?
04. Thỉnh moi vao Hoàng cung
05. Cứu cánh của Sa môn hạnh
06. Tái sanh - Vô sanh
07. Chú tâm
08. Hành tướng của chú tâm và trí tuệ cùng sự khác nhau giữa chúng
09. Tất cả Pháp lành lấy Giới làm sở y
10. Hành tưong của Tín
11. Hành tướng của Tấn
12. Hành tướng của Niệm
13. Hành tướng của Định
14. Hành tướng của Tuệ
15. Ngũ căn - riêng và chung
16. Tương quan thân trước và sau
17. Tái sanh và Vô sanh
18. Trí và Tuệ (nana-panna)
19. Bậc vô sanh có còn đau khổ không?
20. Cảm Thọ
21. Cái gì dẫn dắt đi tái sanh?
22. Không nên hỏi lại câu đã hỏi
23. Danh sắc tương quan liên hệ
24. Thời gian và không còn thời gian
25. Nguyên nhân của thời gian
26. Thời gian tối sơ?
27. Có rồi không, Không rồi có!
28. Pháp hành thì sao?
29. Tự nhiên sanh?
30. Tự ngã trong thân?
31. Nhãn thức và tâm thức (Cakkhu vinnana - Mano vinnana)
32. Hành tướng của Xúc (Phassalakkhana)
33. Hành tướng của Thọ (Vedanalakkhana)
34. Hành tướng của Tưởng (Sannalakkhana)
35. Hành tướng của Tác Ý (Cetanalakkhana)
36. Hành tướng của Thức (Vinnanalakkhana)
37. Hành tướng của Tầm (Vitakkalakkhana)
38. Hành tướng của Tứ (hay Sát) (Vicaralakkhana)
39. Lại hỏi về "Chú tâm" (Manasikàra)
40. Những tâm sở đồng sanh
41. Về năm giác quan
42. Bat bình đang sai khác của chúng sanh la do nghiệp
42. Bất bình đắng sai khác của chúng sanh là do nghiệp
43. Sớm ngăn ngừa điều ác
44. Lửa địa ngục
45. Nước dựa khí
46. Niết bàn
47. Ai sẽ đắc Niết bàn?
48. Làm sao biết Niết bàn là tối thượng lạc?
49. Có Phật không?
50. Phật là tối thượng tôn bảo
51. Phật tối thắng như thế nào?
52. Thấy Phật
53. Khi chết ngũ uẩn diệt theo
54. Vedagù?
55. Nếu chết mà diệt hết thì thoát khỏi nghiệp
56. Nghiệp trú ở đâu?
57. Biết còn tái sanh?
58. Phật ở đâu?
59. Thương yêu cái thân?
60. Bậc toàn giác biết tất cả?
61. Tại sao Phật không giống cha mẹ ngài?
62. Thực hành phạm hạnh (Brahmacari)
63. Ai truyền cụ túc giới cho Đức Phật?
64. Nước mắt nào là thuốc? Nước mắt nào là độc dược?
65. Tham luyến và dứt tham luyến
66. Trí tuệ ở đâu?
67. Luân hồi (Samsara)
68. Trí nhớ
69. Ai cũng có trí nhớ
70. Có bao nhiêu loại trí nhớ
71. Tương quan phước và tội
72. Diệt khổ chưa đến?
73. Cõi Phạm Thiên bao xa?
74. Thời gian tái sanh
75. Sự liên hệ giữa kiếp này với kiếp kia
76. Vào cửa nào để đầu thai?
77. Nhân sanh giác ngộ
78. Điều lành nhỏ, phước quả lớn; Điều ác lớn, tội báo nhỏ
79. Kẻ trí làm điều ác, tội báo nhỏ; Người ngu làm điều ác tội báo lớn
80. Bay bằng thân
81. Xương dài 100 do tuần
82. Biển
83. Ngưng hơi thở
84. Pháp xuất thế gian
85. Tuệ xuất thế gian nằm ở đâu?
86, 87. Thức, tuệ và sanh mạng
88. Thì giờ phải lẽ rồi
89. Phat va chu tăng, ai phước bau nhieu hơn?
SỰ CHUẢN BỊ CỦA ĐỨC VUA VỀ NHỮNG CÂU HỎI MENDAKA
90. Lễ bái, cúng dưong Xá lợi, Kim thân Phật, cây Bồ-đề ... không có phước báu!
91. Đức Phật có toàn giác không?
92. Đức Thế Tôn có tâm Đại bi hay không?
93. Nghi vấn về sự Bố thí ba-la-mật
94. Bố thí hai mắt lại được thiên nhãn
95. Hoài nghi về sự thụ thai
96. Nghi về thời gian giáo pháp tồn tại
97. Đức Thế Tôn còn khổ chút ít nào không?
98. Đức thế tôn đã thật sự hoàn tất mọi phận sự chưa?
99. Tại sao Đức Thế Tôn không dùng "Tứ như ý túc" để duy trì thọ mạng?
100. Chánh pháp của Đức Thế Tôn có vẻ không được toàn hảo?
101. Tại sao có những câu hỏi mà Đức Thế Tôn làm thinh không trả lời?
102. Chúng sanh sợ hãi diêm chúa?
103. Tụng kinh Paritta thật không có lợi ích!
104. Oai lực của Đức Phật thua ma vương?
105. Vì Đức Phật thuyết pháp mà làm cho sáu mươi vị tỳ kheo hộc máu chết!
106. Bậc Thánh cư sĩ sao lại phải đảnh lễ, cúng dường phàm Tăng?
107. Giáo hội của Đức Tôn Sư có bị phân ly, chia rẽ không?
108. Tỳ kheo tạo nghiệp do không biết, tại sao lại không có tội?
109. Đức Thế Tôn có lãnh đạo, bảo quản giáo hội tỳ khưu không?
110. Tại sao Đức Thế Tôn không thu thúc lục căn?
111. Sao Đức Thế Tôn lại có lời nói khiếm nhã?
112. Cái cây có tâm ý không?
113. Bữa cơm của Cunda có vấn đề!
114. Tại sao chư Tăng không được cúng dường nhục thân Như Lai?
115. Quả đất dường như có tâm thức?
116. Đức Phật thuyết về bố thí là để nhận được lợi lộc cúng dường?
117. Tại sao Đức Thế Tôn không muốn thuyết pháp sau khi đắc đạo?
118. Ai là thầy của Đức Thế Tôn?
120. Có nên hoan hỷ không khi người ta tán dương Tam Bảo?
121. Sao Đức Thế Tôn lại dùng lời ác khẩu, ác ngữ?
122. Đức Thế Tôn còn bất bình, sân hận!
123. Phải chăng Đức Thế Tôn không có tâm bi mẫn?
124. Phẩm mạo xuất gia cao siêu đến cỡ nào?
125. Đời sống Sa-môn vô tru, như nai trong rừng, sao lại xây chùa, tạo thất liêu?
126. Tại sao Đức Thế Tôn không thu thúc cái bụng?
127. Đức Phật muốn che dấu Pháp?
128. Lý do nặng nhẹ của tội nói dối!
129. Phước báu của Đức Thế Tôn không ưu thắng, tối thượng bằng đệ tử của mình?
130. Thần thông của đức Mục-kiền-liên không đương cự nổi thần lực của kẻ giết ngài?
131. Kiếp áp chót, tại cung trời Đẩu suất, Đức Bồ-tát quán xét thế gian để làm gì?
132. Rơi đi bằng phi pháp? Rơi đi bằng pháp? Cắt đứt sự rơi?
133. Tâm từ vô lượng không tiêu trừ được các sự họa hại?
134. Quả của thiện và ác nghiệp rất lạ lùng
135. Sự tà hạnh của người nữ?
136. Các vị A la hán còn sợ hãi?
137. Đức Phật dạy cắt đứt sợ hãi?
138. Cái gì nơi Đức Thế Tôn là cao quý không ai sánh bằng?
139. Đức Thế Tôn là ngưoi khai sáng Đạo hay Đạo có sẵn từ ngàn xưa?
140. Đức Phật từ bỏ sự tinh tấn, lại khuyên đệ tử nên tinh tấn?
141. Tại sao có sự đắc quả nhanh, chậm khác nhau?
142. Về cư sĩ A-la-hán
143. Tại sao bồ tát Loma Kassapa giết hại chúng sanh để tế lễ?
144. Tượng vương Chaddanta thì cung kính y ca sa - ma bồ-tát
Jotipàla lại nhiếc mắng "sa môn trọc đầu"?
145. Về cái nhà không mái của người thợ gốm?
146. Tại sao có lúc Đức Phật xưng mình la ba-la-mon, có khi xưng mình là vua?
147. Tại sao không có hai Đức Phật xuất hiện một lần?
148. Không nên cho kẻ phàm tục xuất gia trong giáo hội thanh tịnh của Đức Bon Sư!
149. Thân thọ khổ, tâm có thọ khổ chăng?
150. Giải thêm về "tâm không động"
151. Người đã phạm "bất cộng trụ", xin tu lại, có đắc được đạo quả không?
152. Cư sĩ phá giới và sa môn phá giới, hậu quả tội lỗi nặng nhẹ ra sao?
153. Nước có sanh mạng chăng?
154. (Trùng với câu hỏi 141)
155. Trên thế gian này cái gì không sanh?
156. Bậc A-la-hán còn phạm giới?
157. Cái gì không do nhân, nghiệp, thời tiết sanh?
158. (Trùng với câu hỏi 157)
159. Sao không thấy tử thi của dạ xoa?
160. Tại sao Đức Thế Tôn không cấm chế giới luật một lần?
161. Mặt trời có bệnh chăng?
162. Lại bệnh của mặt trời nữa!
163. Về chuyện Bồ tát Vessantara bố thí vợ con.
164. Chư Phật quá khứ có tu khổ hạnh không?
165. Năng lực của thiện và ác nghiệp, cái nào mạnh hơn?
166. Hồi hướng phước có hiệu quả không?
167. Hồi hướng "ác" có được không?
168. Tại sao có chiêm bao?
169. Chết đúng thời và chết không đúng thời
170. Tại sao nhập Niết bàn lại có hiện tượng phi thường?
171. Chúng sanh nao co khả nang đac đạo?
172. Niết bàn có xen lẫn khổ?
173. Tại sao không diễn tả Niết bàn một cách cụ thể?
174. Làm cho rõ Niết bàn?
175. Niết bàn không ở đâu cả!
176. Có ai thấy Phật không?
177. Đầu đà khổ hạnh có ích lợi gì?
NHỮNG CÂU HỎI VỀ VÍ DỤ
178. Về con lừa
179. Về con gà
180. Về con sóc
181. Về con cọp cái
182. Về con cọp đực
183. Về con rùa nước
184. Về cái kèn
185. Về cây súng
186. Về con quạ
187. Về con khỉ
188. Về dây bầu leo
189. Về hoa sen
190. Về hạt giống
191. Cây Sàla xanh tốt
192. Về chiếc thuyền
193. Về ghe thuyền dính đá ngầm
194. Về cột buồm
195. Về người cầm lái thuyền
196. Về người làm công
197. Về biển cả
198. Về quả đất
199. Về nước
200. Về lửa
201. Về gió
202. Về núi
203. Về hư không
204. Về mặt trăng
205. Về mặt trời
206. Về trời Đế thích
207. Về Chuyển luân Thánh vương
208. Về con mối
209. Về con mèo
210. Về con chuột
211. Về con bò cạp
212. Về con chồn
213. Về chó rừng
214. Về con nai
215. Về con bò
216. Về con heo
217. Về con voi
218. Về sư tử
219. Về vịt nước
220. Về chim Venahikà mái
221. Về chim sẻ
222. Về chim cu
223. Về con rít
224. Về con dơi
225. Về con đỉa
226. Về con rắn
227. Về con trăn
228. Về nhện giăng lưới
229. Về hài nhi
230. Về rùa vàng
231. Về rừng
232. Về cây đại thọ
233. Về mưa
234. Về ngọc mani
235. Về người săn bắn
236. Về người câu cá
237. Về thợ bào gỗ
238. Về người thợ gốm
239. Về con quạ
240. Về cái dù
241. Về đám ruộng
242. Thuốc trị độc rắn
243. Về vật thực
244. Về người bắn cung
