Kinh Nikaya, còn được gọi là Kinh tạng Nguyên thủy, là tập hợp các bài giảng và lời dạy của Đức Phật được ghi chép lại bằng tiếng Pali, một ngôn ngữ cổ Ấn Độ. Đây là một phần quan trọng của Tam tạng kinh điển Phật giáo, cùng với Kinh tạng Đại thừa và Tạng Luật.
Kinh Nikaya được xem là nguồn tài liệu chính thống và đáng tin cậy nhất về giáo lý Phật giáo Nguyên thủy, vì nó được biên tập và tập hợp chỉ sau khi Đức Phật nhập Niết-bàn khoảng vài thế kỷ. Nội dung kinh điển được truyền miệng qua nhiều thế hệ đệ tử, sau đó được ghi chép lại một cách cẩn thận và chính xác.
Kinh Nikaya bao gồm 5 bộ kinh chính (Nikaya) được chia thành nhiều sutta (bài kinh) khác nhau:
- Kinh Trường Bộ (Digha Nikaya): Bao gồm các bài kinh dài và chi tiết về giáo lý Phật giáo.
- Kinh Trung Bộ (Majjhima Nikaya): Ghi chép những bài giảng quan trọng và sâu sắc nhất của Đức Phật.
- Kinh Tương Ưng Bộ (Samyutta Nikaya): Phân loại các bài kinh theo chủ đề tương tự.
- Kinh Tăng Chi Bộ (Anguttara Nikaya): Phân chia các bài kinh theo số lượng pháp môn được trình bày.
- Kinh Tiểu Bộ (Khuddaka Nikaya): Tập hợp các bài kinh ngắn về nhiều chủ đề khác nhau.
Ngoài 5 bộ kinh chính, Kinh Nikaya còn có một số kinh điển bổ sung khác như Kinh luật (Vinaya Pitaka) và Kinh chú giải (Abhidhamma Pitaka).
Kinh Nikaya đóng vai trò nền tảng cho mọi học thuyết và thực hành trong Phật giáo Nguyên thủy. Nhờ vào những lời dạy quý báu của Đức Phật được ghi chép lại một cách trung thực và đầy đủ, Kinh Nikaya giúp chúng ta hiểu rõ hơn về con đường giác ngộ và cách thức áp dụng giáo lý Phật giáo vào cuộc sống hàng ngày.
Dưới đây là một số đặc điểm nổi bật của Kinh Nikaya:
- Tính thực tiễn: Các bài kinh trong Kinh Nikaya mang tính thực tiễn cao, hướng dẫn chúng ta cách thức sống một cuộc sống an lạc và thanh tịnh.
- Tính giản dị: Lời văn trong Kinh Nikaya dễ hiểu, dễ nhớ, phù hợp với mọi trình độ học thức và hoàn cảnh.
- Tính logic: Các bài giảng trong Kinh Nikaya được trình bày một cách logic và chặt chẽ, giúp chúng ta dễ dàng tiếp thu và thấu hiểu.
- Tính phổ quát: Giáo lý trong Kinh Nikaya mang tính phổ quát, phù hợp với mọi nền văn hóa và xã hội.
Kinh Nikaya là một kho tàng tri thức vô giá đối với những ai muốn tìm hiểu và thực hành Phật giáo. Việc nghiên cứu và tu học theo Kinh Nikaya sẽ giúp chúng ta đạt được sự giác ngộ và giải thoát khỏi mọi khổ đau.
Chương V – Năm Pháp XIII. Phẩm Bệnh (I) (121) Người Bệnh 1. Một thời, Thế Tôn trú ở Vesàlì, tạo Ðại Lâm, giảng đường có nóc nhọn. Rồi Thế Tôn vào buổi chiều, từ Thiền tịnh đứng dậy, đi... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương V – Năm Pháp XIV. Phẩm Vua (I) (131) Chuyển Luân Vương 1. – Thành tựu năm chi phần, này các Tỷ-kheo, vua Chuyển Luân chuyển bánh xe với pháp; bánh xe ấy không một bàn tay ai có... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương V – Năm Pháp XV. Phẩm Tikandaki (I) (141) Cho Là Khinh 1. – Năm hạng người này, này các Tỷ-kheo, có mặt, hiện hữu ở đời. Thế nào là năm? 2. Sau khi cho, khinh rẻ; sau khi... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương V – Năm Pháp XVI. Phẩm Diệu Pháp (I) (151) Quyết Ðịnh Tánh Về Diệu Pháp (1) 1. Thành tựu năm pháp, này các Tỷ-kheo, một người nghe diệu pháp không có thể nhập vào quyết định tánh, chánh... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương V – Năm Pháp XVII. Phẩm Hiềm Hận (I) (161) Trừ Khử Hiềm Hận (1) 1. – Có năm trừ khử hiềm hận này, này các Tỷ-kheo, ở đây, vị Tỷ-kheo có hiềm hận khởi lên cần phải được... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương V – Năm Pháp XVIII. Phẩm Nam Cư Sĩ (I) (171) Sợ Hãi 1. Một thời Thế Tôn trú ở Sàvatthi, tại Jetavana, khu vườn ông Anàthapindika. Taị đấy, Thế Tôn gọi các Tỷ-kheo: – Này các Tỷ-kheo. –... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương V – Năm Pháp XIX. Phẩm Rừng (I) (181) Rừng 1. – Có năm hạng người này sống ở rừng. Thế nào là năm? 2. Hạng đần độn ngu si sống ở rừng; hạng ác dục, ác tánh sống... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương V – Năm Pháp XX. Phẩm Bà-La-Môn (I) (191) Ví Dụ Con Chó 1. Có năm cựu Bà-la-môn pháp này, này các Tỷ-kheo, nay được thấy giữa các con chó, không được thấy giữa các Bà-la-môn. Thế nào là... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương V – Năm Pháp XXI. Phẩm Kimbila (I) (201) Kimbila 1. Một thời, Thế Tôn trú ở Kimbila, tại Veluvana. Rồi Tôn giả Kimbila đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương V – Năm Pháp XXII. Phẩm Mắng Nhiếc (I) (211) Mắng Nhiếc 1. – Tỷ-kheo nào, này các Tỷ-kheo, mắng nhiếc, mạ lỵ, các vị tu Phạm hạnh, phỉ báng bậc Thánh, vị ấy được chờ đợi năm sự... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương V – Năm Pháp XXIII. Phẩm Du Hành Dài (I) (221) Du Hành Dài 1. – Có năm điều nguy hại này, này các Tỷ-kheo, cho người sống du hành dài, du hành không có mục đích. Thế nào... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương V – Năm Pháp XXIV. Phẩm Trú Tại Chỗ (I) (231) Trú Tại Chỗ 1. – Thành tựu năm pháp này, này các Tỷ-kheo, vị Tỷ-kheo trú tại chỗ trở thành không đáng được làm gương để tu tập.... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ