Kinh Nikaya, còn được gọi là Kinh tạng Nguyên thủy, là tập hợp các bài giảng và lời dạy của Đức Phật được ghi chép lại bằng tiếng Pali, một ngôn ngữ cổ Ấn Độ. Đây là một phần quan trọng của Tam tạng kinh điển Phật giáo, cùng với Kinh tạng Đại thừa và Tạng Luật.
Kinh Nikaya được xem là nguồn tài liệu chính thống và đáng tin cậy nhất về giáo lý Phật giáo Nguyên thủy, vì nó được biên tập và tập hợp chỉ sau khi Đức Phật nhập Niết-bàn khoảng vài thế kỷ. Nội dung kinh điển được truyền miệng qua nhiều thế hệ đệ tử, sau đó được ghi chép lại một cách cẩn thận và chính xác.
Kinh Nikaya bao gồm 5 bộ kinh chính (Nikaya) được chia thành nhiều sutta (bài kinh) khác nhau:
- Kinh Trường Bộ (Digha Nikaya): Bao gồm các bài kinh dài và chi tiết về giáo lý Phật giáo.
- Kinh Trung Bộ (Majjhima Nikaya): Ghi chép những bài giảng quan trọng và sâu sắc nhất của Đức Phật.
- Kinh Tương Ưng Bộ (Samyutta Nikaya): Phân loại các bài kinh theo chủ đề tương tự.
- Kinh Tăng Chi Bộ (Anguttara Nikaya): Phân chia các bài kinh theo số lượng pháp môn được trình bày.
- Kinh Tiểu Bộ (Khuddaka Nikaya): Tập hợp các bài kinh ngắn về nhiều chủ đề khác nhau.
Ngoài 5 bộ kinh chính, Kinh Nikaya còn có một số kinh điển bổ sung khác như Kinh luật (Vinaya Pitaka) và Kinh chú giải (Abhidhamma Pitaka).
Kinh Nikaya đóng vai trò nền tảng cho mọi học thuyết và thực hành trong Phật giáo Nguyên thủy. Nhờ vào những lời dạy quý báu của Đức Phật được ghi chép lại một cách trung thực và đầy đủ, Kinh Nikaya giúp chúng ta hiểu rõ hơn về con đường giác ngộ và cách thức áp dụng giáo lý Phật giáo vào cuộc sống hàng ngày.
Dưới đây là một số đặc điểm nổi bật của Kinh Nikaya:
- Tính thực tiễn: Các bài kinh trong Kinh Nikaya mang tính thực tiễn cao, hướng dẫn chúng ta cách thức sống một cuộc sống an lạc và thanh tịnh.
- Tính giản dị: Lời văn trong Kinh Nikaya dễ hiểu, dễ nhớ, phù hợp với mọi trình độ học thức và hoàn cảnh.
- Tính logic: Các bài giảng trong Kinh Nikaya được trình bày một cách logic và chặt chẽ, giúp chúng ta dễ dàng tiếp thu và thấu hiểu.
- Tính phổ quát: Giáo lý trong Kinh Nikaya mang tính phổ quát, phù hợp với mọi nền văn hóa và xã hội.
Kinh Nikaya là một kho tàng tri thức vô giá đối với những ai muốn tìm hiểu và thực hành Phật giáo. Việc nghiên cứu và tu học theo Kinh Nikaya sẽ giúp chúng ta đạt được sự giác ngộ và giải thoát khỏi mọi khổ đau.
Chương IX – Chín Pháp (I) (32) Chín Thứ Ðệ Trú (1) 1. – Này các Tỷ-kheo, có chín thứ đệ trú này. Thế nào là chín? 2. Này Hiền giả, ở đây có Tỷ-kheo ly dục, ly bất thiện... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương IX – Chín Pháp (I) (42) Pancalacanda 1. Như vầy tôi nghe: Một thời Tôn giả Ananda trú ở Kosambi, tại khu vườn Ghosita. Rồi Tôn giả Udàyi đi đến Tôn giả Ananda, sau khi đến, nói lên với... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương IX – Chín Pháp (I) (52) An Ổn – “An ổn, an ổn”, này Hiền giả, được nói đến như vậy. (II) (53) Người Ðạt An Ổn – “Người đạt an ổn, người đạt an ổn”, này Hiền giả,... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương IX – Chín Pháp (I) (63) Học Tập 1. – Này các Tỷ-Kheo, có năm pháp làm suy yếu học tập này. Thế nào là năm? 2. Sát sanh, lấy của không cho, tà hạnh trong các dục, nói... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương IX – Chín Pháp (I-X) (73 – 81) Bốn Chánh Cần (Giống như phẩm Bốn niệm xứ trước, chỉ khác ở đây Bốn chánh cần thế cho Bốn niệm xứ ở trên, và Bốn chánh cần được diễn tả... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương IX – Chín Pháp (I-X) (82 – 92) Bốn Như Ý Túc (Giống như phẩm Bốn niệm xứ trước, chỉ khác ở đây Bốn như ý túc thế cho Bốn niệm xứ ở trên, và Bốn như ý túc... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương IX – Chín Pháp (I) (93) Thắng Tri Tham 1. – Này các Tỷ-kheo, để thắng tri tham, chín pháp cần phải tu tập. Thế nào là chín? 2. Tưởng bất tịnh, tưởng chết, tưởng yểm ly đối với... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương X – Mười Pháp (I) (1) Ý Nghĩa Gì 1. Như vầy tôi nghe: Một thời, Thế Tôn trú ở Savatthi, tại Jeta-vana, khu vườn ông Anàthapindika. Rồi Tôn giả Ananda đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương X – Mười Pháp (I) (11) Trú Xứ 1. – Này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo thành tựu năm chi phần, thân cận, chia xẻ trú xứ thành tựu năm chi phần, không bao lâu, do đoạn diệt các lậu hoặc,... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương X – Mười Pháp (I) (21) Con Sư Tử 1. – Này các Tỷ-kheo, con sư tử, vua các loài thú, vào buổi chiều, từ hang đi ra. Sau khi từ hang đi ra, nó duỗi chân; sau khi... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương X – Mười Pháp (I) (31) Upàli Và Giới Bổn 1. Bấy giờ có Tôn giả Upàli đi đến Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Tôn giả Upàli... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ
Chương X – Mười Pháp (I) (41) Tranh Luận 1. Bấy giờ có Tôn giả Upàli đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Tôn giả Upàli bạch... Xem thêm
Kinh Tăng Chi Bộ