Ngã luận thủ là một trong bốn loại thủ, hay bám chấp, được nêu trong Phật giáo. Nó được định nghĩa là sự xác định “ngã” cho những thứ vô ngã. Nói cách khác, nó là sự tin tưởng rằng có một thực thể cố định và vĩnh cửu tồn tại bên trong hoặc bên ngoài cơ thể vật lý của chúng ta.
Ngã luận thủ có thể được biểu hiện theo nhiều cách khác nhau. Một số ví dụ phổ biến bao gồm:
- Tự ngã: niềm tin rằng có một thực thể độc lập, vĩnh cửu tồn tại bên trong cơ thể vật lý của chúng ta.
- Thân ngã: niềm tin rằng cơ thể vật lý của chúng ta là “tôi”.
- Tâm ngã: niềm tin rằng tâm thức của chúng ta là “tôi”.
- Ngã sở: niềm tin rằng chúng ta sở hữu những thứ bên ngoài bản thân, chẳng hạn như tài sản, danh tiếng hoặc mối quan hệ.
Ngã luận thủ là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến đau khổ trong cuộc sống. Nó khiến chúng ta bám chấp vào những thứ không thể tồn tại mãi mãi, và dẫn đến những cảm xúc tiêu cực như lo lắng, sợ hãi và thất vọng.
Để đoạn trừ ngã luận thủ, chúng ta cần có sự hiểu biết đúng đắn về bản chất của thực tại. Phật giáo dạy rằng tất cả các hiện tượng đều vô ngã, nghĩa là không có một thực thể cố định nào tồn tại. Cơ thể vật lý của chúng ta là một tập hợp các yếu tố vật chất và tâm thức của chúng ta là một tập hợp các hiện tượng tâm lý. Cả hai đều luôn thay đổi và biến đổi, và không có một thực thể nào tồn tại vĩnh viễn.
Khi chúng ta hiểu được thực tại vô ngã, chúng ta sẽ bắt đầu thấy rõ rằng ngã luận thủ là một ảo tưởng. Chúng ta sẽ không còn bám chấp vào những thứ không thể tồn tại mãi mãi, và chúng ta sẽ bắt đầu trải nghiệm sự bình an và hạnh phúc.
Lấy ví dụ cụ thể về ngã luận thủ:
Một người có thể tin rằng họ là một vận động viên tài năng. Họ tin rằng họ có một tài năng thiên bẩm để chơi thể thao, và họ sẽ luôn là một vận động viên giỏi. Tuy nhiên, điều này là không đúng. Tài năng của một người là một sản phẩm của sự luyện tập và rèn luyện, và nó có thể thay đổi theo thời gian. Nếu người này gặp chấn thương hoặc già đi, họ có thể không còn là một vận động viên giỏi nữa.
Một ví dụ khác về ngã luận thủ là niềm tin rằng chúng ta sẽ luôn hạnh phúc. Chúng ta có thể tin rằng chúng ta xứng đáng được hạnh phúc, và rằng chúng ta sẽ luôn có được những gì chúng ta muốn. Tuy nhiên, điều này là không thể. Hạnh phúc là một trạng thái tâm lý, và nó bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố bên ngoài, chẳng hạn như hoàn cảnh sống, sức khỏe và các mối quan hệ. Nếu chúng ta gặp phải những khó khăn trong cuộc sống, chúng ta có thể không còn hạnh phúc nữa.
Dưới đây là một số phương pháp thực hành có thể giúp chúng ta đoạn trừ ngã luận thủ:
- Thực hành quán chiếu: Quán chiếu là một phương pháp thiền định giúp chúng ta nhìn sâu vào bản chất của thực tại. Khi chúng ta quán chiếu về cơ thể vật lý của mình, chúng ta sẽ thấy rằng nó không phải là một thực thể cố định, mà là một tập hợp các yếu tố vật chất luôn thay đổi và biến đổi. Khi chúng ta quán chiếu về tâm thức của mình, chúng ta sẽ thấy rằng nó cũng không phải là một thực thể cố định, mà là một tập hợp các hiện tượng tâm lý luôn thay đổi và biến đổi.
- Thực hành từ bi: Từ bi là một phẩm chất tâm linh giúp chúng ta kết nối với những người khác và cảm nhận được sự đồng cảm với họ. Khi chúng ta thực hành từ bi, chúng ta sẽ bắt đầu thấy rằng tất cả chúng ta đều là những sinh linh vô ngã, và chúng ta đều đang trải qua những khổ đau tương tự. Điều này sẽ giúp chúng ta giảm bớt sự bám chấp vào bản thân và những thứ bên ngoài bản thân.
- Thực hành buông bỏ: Buông bỏ là một quá trình từ bỏ những thứ chúng ta bám chấp. Buông bỏ không có nghĩa là chúng ta trở nên vô cảm hoặc không quan tâm đến những thứ xung quanh. Thay vào đó, nó có nghĩa là chúng ta chấp nhận thực tế rằng mọi thứ đều vô ngã, và chúng ta không cần phải bám chấp vào chúng.
Đoạn trừ ngã luận thủ là một quá trình đòi hỏi thời gian và nỗ lực. Tuy nhiên, bằng cách thực hành những phương pháp trên, chúng ta có thể bắt đầu trên con đường dẫn đến sự giải thoát khỏi đau khổ.
