Tịnh Ðộ là chỉ cho quốc độ trang nghiêm thanh khiết an tịnh, quốc độ ấy tối thiểu phải có những điều kiện về nhân dân và thổ địa như sau:
Về nhân dân (Chánh báo)
1. An lạc vô bệnh.
2. Thọ mạng lâu dài.
3. Thân tướng đẹp đẽ.
4. Không có sự bất bình đẳng về giàu nghèo sang hèn.
5. Tâm tánh nhu hòa, đạo đức cao thượng.
6. Đạo tâm kiên cố.
7. Mọi người đều do hóa sanh mà có, không do thai sanh là kết quả của dâm dục ô trược.
8. Không có sự sai khác về nhỏ lớn già trẻ, mạnh yếu.
9. Không nhơ bẩn ô uế.
10. Tâm trí phóng khoáng, thông đạt.
11. Hết luân hồi trong lục đạo.
12. Đủ sáu loại thần thông.
13. Đầy đủ huệ nhãn, chánh kiến.
Mười ba loại trang nghiêm thanh tịnh trên đây thuộc phần “chúng sanh thế gian” (chánh báo).
Về hoàn cảnh (y báo)
1. Đất đai bằng phẳng đầy châu ngọc trong suốt; không có khe, hố, núi, gò lởm chởm và ao, rãnh, sông ngòi hủng hê.
2. Không có các nạn thiên tai như lụt bão, sấm sét, đại hạn, địa chấn, gây ra mất mùa đói rét.
3. Bầu trời luôn luôn quang đãng, không cần ánh sáng mặt trời mặt trăng hay đèn nến.
4. Tất cả vật dụng luôn luôn mới mẻ, không vỡ, không hư, không mục nát, không cũ nhớp.
5. Phong cảnh xinh tươi, cây hoa đẹp đẽ, lầu gác mỹ lệ, không cần nhọc công kiến trúc trang hoàng mà tự hiện thành.
6. Khí trời luôn luôn mát mẻ.
7. Âm nhạc nhiệm mầu hòa tấu tự nhiên hay ngưng dứt tùy theo sở thích người nghe.
8. Không có động vật nào khác, ngoài loài người, trừ sự biến hóa của Phật.
9. Hồ nước trong thơm ngọt ngào; cạn sâu ấm mát tùy từng sở thích.
10. Cảnh vật tiếp xúc gây được khoái cảm nhẹ nhàng mà không làm chao động đạo niệm.
11. Bảy báu và vật dụng tự nhiên thành tựu để cung ứng đầy đủ mà không cần đến sức người.
12. Không có các sự trần lao phiền não.
13. Không có nạn nhân mãn, mặc dù dân số vãng sanh mỗi ngày mỗi tăng.
14. Nhân dân sống trong thái bình an lạc, không có tà ma ngoại đạo bức hiếp.
Mười bốn thứ trang nghiêm thanh tịnh nầy thuộc phần “Khí thế gian” (y báo).
Có đầy đủ cả hai phần “chúng sanh thế gian” và “khí thế gian” trang nghiêm thanh tịnh như thế mới được goị là Tịnh Ðộ.
(Trích: Chương I: Ý Nghĩa Tịnh Độ – Pháp Môn Tịnh Độ)
Hòa Thượng: Thích Trí Thủ
