Vua A Dục (Asoka) là một nhà vua nổi tiếng ủng hộ Phật Pháp, chính ông là người đài thọ cho lần kết tập kinh điển lần thứ ba, đã từng xây 84.000 cảnh chùa, và 84.000 cái tháp. Chưa có ông vua nào ủng hộ Phật Pháp hết lòng như ông. Ngoài ra ông còn có hai người con, một hoàng tử và một công chúa xuất gia đắc quả A la hán.
Khi sắp lâm chung, vua ra lệnh đem của cải trong kho ra làm lễ bố thí trọng đại để cầu phước trước khi mất. Nhưng vị quan giữ kho phản đối, nói rằng từ trước tới nay vua đã bố thí quá nhiều nên kho đã cạn, không thể bố thí được nữa. Nhà vua nghe lời phản đối ấy lấy làm tức giận nghĩ: “Khi ta còn mạnh khỏe không ai dám trái lệnh của ta. Hôm nay thừa dịp ta lâm trọng bệnh sắp từ trần nên tên này dám cả gan cãi lệnh ta. Thật là hỗn láo, tội đáng chém đầu”. Mới nghĩ tới đây thì vua băng hà. Vì tắt thở trong cơn sân hận nên vua tái sinh làm rắn độc trong vườn ngự uyển, chờ cơ hội thuận tiện cắn chết ông quan giữ kho để trả thù.
Suốt đời làm biết bao chuyện phước đức khó ai bì kịp, vậy mà trước khi chết, không làm chủ được tâm, để cơn sân nổi lên dẫn đi tái sinh làm loài rắn độc.
Thật là oan uổng!
Đại đức Mahindra là con trai của vua, đã chứng quả A la hán, muốn biết Phụ vương tái sinh về đâu nên dùng thần thông xem xét, thấy vua cha vì sự oán hận nhất thời mà phải tái sinh làm rắn độc. Ngài liền hiện đến trước mặt rắn độc khuyên răn: “Tâu Phụ vương, vì lòng oán hận mà ngài thác sinh vào loài súc sinh, nếu ngài cố cắn chết vị quan ấy thì đời đời oan trái sẽ không bao giờ chấm dứt. Xin Phụ vương hãy từ bỏ ý định ấy và giữ gìn tâm ý cho trong sạch”.
Rắn độc nghe lời dạy bảo, cố giữ gìn tâm ý trong sạch, nhịn ăn mà chết. Sau khi chết, vua tái sinh lên cõi trời.
Ý niệm cuối cùng trước khi tắt thở chính là động lực dẫn đi tái sinh. Do đó người tu cần phải làm chủ tâm ý. Làm chủ được tâm ý thì làm chủ được tái sinh. Nhiều người tu phước, cúng dường bố thí, cứu giúp kẻ nghèo khổ, bệnh hoạn, v.v… nhưng nếu thiếu tu tập thiền định, không làm chủ được tâm ý thì khi chết lỡ bị ai đó làm trái ý, nổi sân lên rồi tắt thở thì chắc chắn bị đọa vào ba đường ác.
Người tu Tịnh độ, cả đời niệm Phật chỉ mong sao trước khi chết, ý niệm cuối cùng nhớ đến đức Phật A Di Đà thì bảo đảm sinh về Cực Lạc. Nhưng nếu niệm Phật mà không diệt trừ tham, sân, si, thì trước khi chết những ý niệm tham, sân, si vẫn có thể thừa cơ hội tứ đại sắp tan rã nổi lên làm loạn, giống như quan giữ kho thừa lúc vua thoi thóp sắp tắt thở thì cãi lệnh, lúc đó thật khó mà về Cực Lạc được. Bởi thế, tốt nhất là vừa niệm Phật vừa tu tập diệt trừ tham, sân, si thì bảo đảm sẽ tái sinh về Cực Lạc.
(Trích “Dòng Đời Vô Tận”)
Hòa thượng Thích Trí Siêu
