Trong xóm nọ, có hai gia đình ở sát cạnh nhau. Gia đình anh Ba có một mảnh vườn nhỏ sau nhà chuyên trồng rau cải. Còn gia đình anh Năm có vườn rộng hơn nhưng không trồng trọt mà nuôi gà. Một hôm không biết làm sao mà một con gà của anh Năm lại nhảy qua được hàng rào vào vườn anh Ba mổ lung tung làm hư mấy bụi rau của chị Ba. Chị Ba tức tối chạy qua mắng vốn chị Năm nuôi gà làm sao mà để cho nó chạy qua nhà hàng xóm phá hoại. Nhưng chị Năm cũng không vừa, cãi lại ai biểu hàng rào nhà chị Ba làm không kỹ nên gà mới nhảy qua được. Hai chị lời qua tiếng lại, không ai nhận lỗi mình mà chỉ đổ lỗi cho người kia, nên thoáng chốc hai chị mắng chửi nhau thậm tệ.
Đến chiều, anh Ba đi làm về, chị Ba kể lể chuyện hồi sáng và muốn chồng mình phải đi qua hàng xóm mắng vốn và bắt đền mấy bụi rau. Anh Ba thương vợ nên đi qua nhà anh Năm mắng vốn. Trong khi đó bên kia, chị Năm cũng đang kể cho chồng nghe chuyện hồi sáng thì anh Ba sang tới nơi. Hai anh lời qua tiếng lại, anh nào cũng bênh vợ của mình. Đàn bà hay nói dai, còn đàn ông thì hay cộc nên chỉ vài câu là hai anh bắt đầu đấm đá nhau. Anh Năm bị đấm trúng mặt té nhào xuống đất. Lồm cồm bò dậy, liếc thấy con dao phay của vợ thường dùng cắt thịt gà để trên bàn, anh nhào tới nắm con dao và chém anh Ba tới tấp. Trong cơn sân ngút trời, anh Năm đã chém chết anh Ba.
Chỉ vì một con gà mà anh Ba mất mạng, anh Năm ngồi tù chung thân, chị Ba góa chồng, chị Năm cũng mất chồng, mấy đứa con của anh Ba trở thành mồ côi cha, mấy đứa con của anh Năm tuy còn cha nhưng cũng như không. Xưa nay hai chị không đi làm, chỉ biết ở nhà làm nghề nội trợ, nay người thì chồng chết, người thì chồng ở tù, nên chị Ba phải đi bán bún riêu, còn chị Năm thì đi bán hủ tiếu kiếm tiền nuôi con.
Qua câu chuyện trên, chắc bạn đọc sẽ đồng ý là chị Năm có lỗi, vì gà của chị chạy qua nhà hàng xóm quấy nhiễu. Nếu chị Năm biết nhận lỗi và xin lỗi thì đâu có thảm cảnh xảy ra. Tuy nhiên nếu chị Ba là người hiểu biết, có học thức, thì khi thấy chị Năm ăn nói ngược ngạo, xấc xược thì nên bỏ qua, không thèm tranh cãi, vì “tránh voi (điên) chẳng xấu mặt nào”. Đàng này chị Ba ban đầu tuy không có lỗi, nhưng khi ăn thua đủ với chị Năm là bắt đầu có lỗi trong đó rồi.
Những kẻ phàm phu, vũ phu thường ra vẻ Ta đây ngon lành nên thích ăn thua đủ, dành phần phải về mình. Còn bậc đại trượng phu thì luôn khiêm cung, hạ mình, biết nhận lỗi và xin lỗi. Trường hợp mình không có lỗi mà vẫn nhận lỗi, xin lỗi thì chỉ có những bậc siêu nhân mới làm được.
(Trích “Dòng Đời Vô Tận”)
Hòa thượng Thích Trí Siêu
